कम्पनीको जगेडा कोष नै करोडौ घाटामा रहेकाले आगामी दुई बर्षसम्म कुनै लाभांश पनि पाउने अबस्था छैन ।
नेपाल ग्रामिण बिकास बैंकको शेयर मूल्य अत्यधिक उचालिएर किन्दा लगानीकर्ताको करोडौ फसेको छ । यसमा केही ब्यक्तिहरुले चलखेल गरेर जबरजस्ति शेयर मूल्य उचाल्दा सर्वसाधारण लगानीकर्ता निकै ठूलो जोखिममा फसेका पाईएको छ । सो बैंक यस बर्षको दोस्रो त्रैमाससम्म साढे दुई करोड जगेडा कोष घाटामा रहेको र निस्क्रिय कर्जा ५ प्रतिशत भन्दा माथि रहेको अबस्थामा तत्काल त्यस बैंकबाट कुनै लाभांश पाउने संभावना छैन । त्यसमाथि गत असोज मसान्तसम्म २३ करोड रुपैयाँ जगेडा कोष घाटामा रहेको बैंक एकैचोटी साढे दुई करोड घाटामा कसरी झर्यो भन्ने कुरा नै रहस्यमय र अपत्यारिलो देखिएको छ ।
यसरी उचालिएको छ नेपाल ग्रामिणको शेयर मूल्य
त्रैमासिक प्रतिबेदन अनुसार बैंकले यस अबधिमा ११ करोड ९० लाख रुपैयाँ खुद नाफा गरेर सो रकम जगेडा कोष घाटा पुर्ति गर्न उपयोग गरेको देखिएको छ तर यसो हुँदा पनि ११ करोड जगेडा कोष घाटा बाँकी रहनुपर्ने हो तर कसरी दुई करोड ५० लाख मात्र घाटा बांकी रह्यो भन्ने कुरा बैंकका अधिकारीहरुले बताउन सकेका छैनन् । सरकारले घाटा पुर्तिका लागि उपलब्ध गराएको १० करोड रुपैयाँको गणना गरिएको हो वा हैन भन्ने बारेमा पनि मेरोलगानी डटकमलाई बैंकका अधिकारीहरुले बताउँन सकेनन् ।
५५ करोड चुक्ता पूँजी भएको कम्पनीको सर्बसाधारणमा १८ प्रतिशत मात्र शेयर रहेको छ । ९ लाख ९० हजार कित्ता मात्र शेयर सर्बसाधारणमा रहेको अबस्थामा त्यही शेयरलाई आफ्नो कब्जामा पारेर मनलाग्दी मूल्य बढाउँन केही ब्यक्तिहरु लागि परेका मेरोलगानी डटकमले पत्ता लगाएको छ । यसरी चलखेल गर्नेहरुले अधिकांश शेयर आफ्नो कब्जामा पारिसकेका छन् भने महंगो मूल्यमा सर्वसाधारण लगानीकर्तालाई बेचाएर दोब्बर नाफा हात पार्ने खेल भईरहेको छ किनभने शेयर बजारमा चलखेल गर्नेहरुले दुइ सय रुपैयाँ मूल्य हुँदादेखि नै एकोहोरो रुपमा यस कम्पनीको शेयर उठाई रहेका छन् । जब उनीहरुले चलाखीपूर्ण रुपमा यस कम्पनीको शेयर बेच्नेछन् त्यसपछि मूल्य १० प्रतिशतले तल झर्ने उत्तिकै खतरा छ किनभने यसलाई थेग्ने ठोस आधार केही पनि छैन ।
हकप्रदकै हल्लामा लाग्ने हो भने पनि अहिले नै ५५ करोड चुक्ता पूँजी भएको कम्पनीले तत्कालै पूँजी बढाउन यस्तो आब्हान गर्ला भन्न सकिन्न । पाँच वटा ग्रामिण बिकास हुँदा संस्थागत सुशासनको कमी र निस्क्रिय कर्जाले धरासायी भएका बैंकहरु एक ठाउँमा मिसिएर केही गर्न पाईला सार्दैमा लगानीकर्ताहरु बुकुर्सी मारेर उफिैएको त्यसको शेयर किन्न दौडिनुपर्ने आबश्यकता छैन । बैंकले भोलि प्रगति गर्दै गयो भने बिचार गर्ने पक्ष त छदैछ ।
हल्ला गर्नेहरुले लघुवित्त होे र नयाँ निश्काशन (एफपीओ) आउनसक्छ भन्दै भ्रम फैलाईरहेका छन् तर यसो हूँदा पनि हिजो पाँच वटा ग्रामिण बिकास बैंक मर्ज हुँदा सुन्य शेयर प्राप्त गरेका शेयरधनीले त केही पाउने अबस्था छैन भने अहिले महंगो मूल्यमा शेयर किनेर जोखिम बोक्नुको के अर्थ ? दीर्घकालीन लगानीको हिसावले सस्तोमा शेयर उठाएर बस्नेले अहिले आत्तिनु पर्ने अबस्था नभए पनि मूल्य उचालेर आकाशमा पुगेको बेला लगानी गरेकाहरु भने फुर्सदमा पछुताउनुको कुनै विकल्प छैन ।
कम्पनीको बित्तीय अबस्था, बजारमा माग र आपुर्तिको आधारमा शेयर मूल्यमा घटबढ हुनु स्वभाविक भए पनि दुई साता अघिसम्म चारसय रुपैयाँ हाराहारीमा रहेको सो कम्पनीको शेयर एकैचोटी ८ सय रुपैयाँ भन्दा माथि पुग्नुलाई बस्तुगत आधारमा औचित्य पुष्टि हुँदैन । यस्ता समस्याग्रस्त कम्पनीहरुको शेयरमा तछाड मछाड गरेर लगानी गर्नुको सट्टा राम्रा र बलिया कम्पनीका शेयरमा लगानी गर्नु सुरक्षित र फाईदाजनक हुने पक्का छ ।
चार, पाँच सय रुपैयाँ प्रति कित्तामा पाईने राम्रा कम्पनीको शेयर किन्दा यसैबर्ष लाभांश पाउनसकिने संभावना हुँदाहुँदै नआबश्यक जोखिम किन उठाउने ?
