पछिल्लो समय नेपालको बाह्य स्थिति मजबुत बन्दै गएको छ । मासिक १ खर्ब भन्दा बढी रेमिट्यान्स भित्रिनु, आयात घट्दा विदेश जाने रकम समेत घट्दै जाँदा देशको शोधनान्तर स्थिति हरेक महिना सकारात्मक बन्दै गएको हो ।

चालु आर्थिक वर्षको जेठ मसान्तसम्मको तथ्यांक अनुसार नेपालको शोधनान्तर अवस्था ४ खर्ब २५ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँले बचतमा देखिएको हो । नयाँ आर्थिक वर्ष शुरु भएसँगै नेपालको शोधनान्तर अवस्था लगातार बचतमा नै छ ।

बढ्दो रेमिट्यान्स र घट्दो वैदेशिक व्यापार घाटाका बीच नेपालसँग ११ महिनामा १४ अर्ब ७२ करोड अमेरिकी डलर वैदेशिक मुद्रा सञ्चिति रहेको छ । नेपाली रुपैयाँमा यो सञ्चिति १९ खर्ब ६७ अर्ब १९ करोड रुपैयाँ पुगेको छ । यो भनेको वर्तमान अर्थमन्त्री वर्षमान पुनले संघीय संसदमा प्रस्तुत गरेको बजेट भन्दा बढी हो । अर्थमन्त्री पुनले आव २०८१।८१ को लागि १८ खर्ब ६० अर्ब रुपैयाँको बजेट प्रस्तुत गरेको थियो । राष्ट्र बैंकको अहिलेको सञ्चितिले १२ दशमलब ६ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात धान्न पर्याप्त हुने देखिएको छ । राष्ट्र बैंकले ६ महिनाको वस्तु तथा सेवा आयात गर्न पर्याप्त हुने गरी वैदेशिक मुद्रा सञ्चिति राख्ने लक्ष्य राखे पनि अहिलेको सञ्चिति आवश्यकताभन्दा दोब्बर छ ।
११ महिनामा १.८ प्रतिशतले आयातमा कमी आई १४ खर्ब ५३ करोड ७० करोड रुपैयाँ पुगेको छ भने ३ प्रतिशतले निर्यात व्यापारमा कमी आई १ खर्ब ३९ अर्ब २६ करोड रुपैयाँ पुग्दा व्यापार घाटा समेत १ दशमलब ७ प्रतिशतले कमी आएको छ । ११ महिनामा नेपालको व्यापार घाटा १३ खर्ब १४ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ पुगेको छ ।

पर्यटक संख्या निरन्तर वृद्धि हुँदै गए पनि नेपालीहरुको विदेश भ्रमण एवम् विदेशमा पढन जानेको संख्या समेत निरन्तर बढ्दै जाँदा सेवा क्षेत्र भने ११ महिनामा ५८ अर्ब ६ करोडले घाटामा छ । नेपालले ११ महिनामा ७६ अर्ब ५५ करोड रुपैयाँ पर्यटकबाट आम्दानी गरेको भए पनि शिक्षातर्फ १ खर्ब १७ अर्ब १ करोड र विदेश भ्रमण खर्च ५८ अर्ब १५ करोड गरेर कुल सेवा खाता अन्तर्गतको खर्च १ खर्ब ७५ अर्ब १६ करोड रुपैयाँ पुगेको छ ।

चालु आवमा चालु खाता समेत बचतमा नै रहेको छ । जेठसम्म पुग्दा चालु खाता १ खर्ब ७५ अर्ब १६ करोड रुपैयाँले बचतमा देखिएको छ । अघिल्लो वर्ष एघार महिनासम्ममा ७९ अर्ब ५३ करोड घाटामा रहेको थियो ।