कुनै पनि देशको आर्थिक बलियोपन र स्थायित्वको प्रमुख सूचक मानिने बैंक प्रणाली विश्वव्यापी आर्थिक परिदृश्यमा निर्णायक भूमिका खेल्दछ। बैंकहरूको आकार र बजार पुँजीकरणले सम्बन्धित राष्ट्रको आर्थिक गहिराइ र स्थिरता प्रस्ट पार्छ।

अन्तर्राष्ट्रिय स्तरमा अगस्ट १५ सम्मको तथ्यांकअनुसार विश्वका १५ ठूला बैंकहरूको सूचीमा अमेरिका र चीनको स्पष्ट प्रभुत्व देखिएको छ। तथ्यांकअनुसार अमेरिकाको जेपी मोर्गन चेस ७९४.०१ अर्ब डलरको बजार पुँजीकरणका साथ पहिलो स्थानमा छ। चीनको आईसीबीसी ३५५.८६ अर्बको साथ दोस्रो स्थानमा छ।

यस सूचीमा ७ अमेरिकी बैंकहरु समावेश छन्। यी बैंकहरु हुन्– जेपी मोर्गन चेस, बैंक अफ अमेरिका, वेल्स फार्गो, मोर्गन स्टेनली, गोल्डम्यान स्याक्स, चाल्र्स स्वाब र सिटीग्रुप। यसले अमेरिकी वित्तीय प्रणाली कति गहिरो र फराकिलो छ भनेर देखाउँछ।

त्यसैगरी चीनका ४ ठूला सरकारी बैंक पनि शीर्ष १५ मा छन्। यी बैंकहरु हुन्– आईसीबीसी, बैंक अफ चाइना, चाइना कन्स्ट्रक्सन बैंक र एग्रिकल्चरल बैंक अफ चाइना। यसले चीनको द्रुत गतिमा बढ्दो आर्थिक र बैंकिङ क्षेत्रको बल देखाउँछ।

यस सूचीमा केही अन्य देशका बैंकहरु पनि समावेश छन्। यी बैंकहरुले विश्वव्यापी वित्तीय बजारको विविधतालाई प्रतिविम्बित गर्छन्। बेलायतको एचएसबीसी, अस्ट्रेलियाको कमनवेल्थ बैंक र क्यानडाको रोयल बैंक अफ क्यानडा यस सूचीमा आफ्नो स्थान बनाउन सफल भएका छन्।

यो भारतका लागि विशेष कुरा हो कि एचडीएफसी बैंक पनि यस सूचीमा समावेश छ। यसले विश्वव्यापी स्तरमा भारतीय वित्तीय क्षेत्रको बढ्दो कद देखाउँछ। यद्यपि, यी बैंकको बजार पुँजीकरण अमेरिका र चीनका शीर्ष बैंकहरुभन्दा धेरै कम छ।

यसले विश्वव्यापी बैंकिङ क्षेत्रमा शक्ति सन्तुलन देखाउँछ। यसले अमेरिका र चीन विश्वका २ ठूला अर्थतन्त्र हुन् भन्ने देखाउँछ। तिनीहरु आर्थिक रुपमा मात्र नभई वित्तीय शक्तिको हिसाबले पनि अगाडि छन्।

आगामी समयमा यी प्रमुख अर्थतन्त्रका बैंकहरुले विश्वव्यापी वित्तीय परिदृश्यमा प्रभुत्व जमाउन जारी राख्नेछन्।