नयाँ करले आम मानिस र अर्थतन्त्रमा कस्तो प्रभाव पार्नेछ. ?
१. उद्योगहरूमा प्रभाव
प्रभावित हुने उद्योगहरूः ट्रम्पको करले गहना, कपडा, अटो, समुद्री खाना क्षेत्रका उद्योगहरूको नाफा घटाउन सक्छ। विज्ञहरू भन्छन् कि यदि अमेरिकासँग व्यापार सम्झौता भएन वा कर घटाइएन भने, ४८.२ अर्ब डलरको निर्यातमा प्रत्यक्ष प्रभाव पर्नेछ।
करबाट प्रभावित नहुनेहरूः अमेरिकाको यो करले आईटी, औषधि र इलेक्ट्रोनिक उद्योगहरूलाई असर गर्ने छैन। हाल इलेक्ट्रोनिक्सलाई धारा २३२ अन्तर्गत छुट दिइएको छ। जबसम्म यो घोषणा हुँदैन, अमेरिकामा निर्यातमा कुनै प्रभाव पर्ने छैन।
उही समयमा, औषधिमा हालको कर ०% छ, तर ट्रम्पले १८ महिनामा १५०% कर र पछि २५०% कर लगाउने धम्की दिएका छन्। यो लागू नभएसम्म, छुट जारी रहनेछ। आईटी उद्योग सेवा क्षेत्रको एक हिस्सा हो, त्यसैले यो पनि ५०% करको दायरामा आउँदैन।
२. आम मानिसमा पर्ने असर
रोजगारी गुमाउने खतराः सीएनबीसीको रिपोर्ट अनुसार, भारतले अमेरिकामा सबैभन्दा धेरै गहना, कपडा, मेसिनरी र रसायन निर्यात गर्छ। ५०% करले अमेरिकामा यी चीजहरू महँगो बनाउनेछ र त्यहाँबाट हुने अर्डरहरू घट्नेछन्।
अर्डरमा कमीका कारण कम्पनीहरूले आफ्नो उत्पादन घटाउनु पर्नेछ, जसले गर्दा धेरै कामदारहरु कामबाट निकाल्न सकिनेछ अर्थात्, यी क्षेत्रहरूमा रोजगारी गुम्ने जोखिम छ। यद्यपि, कुन क्षेत्रबाट कति जागिर गुम्नेछ भनेर अनुमान गर्न गाह्रो छ।
३. अर्थतन्त्रमा पर्ने असर
सरकारको आम्दानी र जीडीपी घट्नेछः ५०% करले अमेरिकामा हुने निर्यात घटाउनेछ। यसले सरकारको निर्यात आम्दानी घटाउनेछ। साथै, विज्ञहरूको अनुमान छ कि भारतको जीडीपी वृद्धिमा ०.२% देखि ०.६% सम्म घट्न सक्छ। यसबाहेक, सरकारले आफ्नो व्यापार नीति परिवर्तन गर्नुपर्ने हुन सक्छ।
४. अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारमा प्रभाव
५० देशका लागि नयाँ निर्यात रणनीतिः अमेरिकामाथिको निर्भरता कम गर्न सरकारले युरोप, रुस वा अन्य देशहरूमा व्यापार बढाउनु पर्नेछ। रोयटर्सको रिपोर्ट अनुसार, ट्रम्पले कर लगाएपछि, भारतको वाणिज्य मन्त्रालयले लगभग ५० देशका लागि नयाँ निर्यात रणनीति तयार गरेको छ। यस अन्तर्गत, भारतले अब चीन, मध्य पूर्व र अफ्रिकाका बजारहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्नेछ।
स्वतन्त्र व्यापार सम्झौताका लागि प्रयास : भारतले आइसल्याण्ड, लिक्टेनस्टाइन, नर्वे र स्विजरल्याण्डसँग स्वतन्त्र व्यापार सम्झौतामा हस्ताक्षर गरिसकेको छ। यो अक्टोबर १ देखि लागू हुनेछ। बेलायतसँगको सम्झौता अर्को वर्ष अप्रिलबाट लागू हुन सक्छ। ओमान, चिली, पेरु, अष्ट्रेलिया, न्यूजील्याण्ड र युरोपेली संघसँग वार्ता भइरहेको छ।
उद्योगमा आधारित बजारहरू खोज्दैः रिपोर्टका अनुसार, भारत समुद्री खानाको लागि रूस, बेलायत, युरोपेली संघ, नर्वे, स्विजरल्याण्ड र दक्षिण कोरियामा ध्यान केन्द्रित गरिरहेको छ। साथै, हीरा र गहनाको लागि, यो भियतनाम, थाइल्याण्ड, मलेसिया र अफ्रिका जस्ता बजारहरूतिर फर्किरहेको छ।
रूसी तेल खरिदका कारण लगाइएको हो कर
चीन पछि भारत रूसी तेलको सबैभन्दा ठूलो खरिदकर्ता हो। युक्रेन युद्ध अघि भारतले रूसबाट केवल ०.२% (प्रतिदिन ६८ हजार ब्यारेल) तेल आयात गथ्र्यो।
मे २०२३ सम्ममा यो बढेर ४५% (प्रतिदिन २० लाख ब्यारेल) पुगेको छ, जबकि २०२५ मा, जनवरी देखि जुलाईसम्म, भारतले रूसबाट हरेक दिन १७.८ लाख ब्यारेल तेल खरिद गरिरहेको छ।
पछिल्ला दुई वर्षदेखि, भारतले हरेक वर्ष १३० अर्ब डलर (११.३३ लाख करोड रुपैयाँ) भन्दा बढी मूल्यको रूसी तेल खरिद गर्दै आएको छ।
प्रश्न १ः आयात शुल्क भनेको के हो र ट्रम्पले भारतमा किन लगाए?
उत्तरः जब कुनै देशले अर्को देशबाट सामान किन्छ, त्यसमा केही कर लगाउँछ, त्यसलाई आयात शुल्क भनिन्छ। ट्रम्प भन्छन् कि भारतले अमेरिकी सामानमा धेरै उच्च शुल्क लगाउँछ, जबकि अमेरिकाले भारतीय सामानमा कम कर लगाउँछ।
ट्रम्पलाई लाग्छ कि यो अन्याय हो। त्यसैले, उनले आफ्नो ‘रेसिप्रोकल ट्यारिफ’ (पारस्परिक कर) नीति अन्तर्गत भारतमा २५% कर लगाउने घोषणा गरेका थिए।
ट्रम्पले भारतले रूसबाट तेल र सैन्य उपकरण खरिद गरेकोमा पनि असन्तुष्टि व्यक्त गरेका थिए। यसै कारणले गर्दा, २५% को थप कर पनि लगाइएको थियो। अर्थात्, कुल ५०% कर लगाइएको छ।
प्रश्न २ः भारत र अमेरिका बीचको व्यापार सम्झौताको स्थिति के हो?
उत्तरः भारत र अमेरिका लामो समयदेखि व्यापार सम्झौतामा काम गरिरहेका छन्। अमेरिकी टोली अगस्ट २५ मा छैटौं चरणको वार्ताको लागि आउने कार्यक्रम थियो, तर पछि स्थगित गरियो।
भारतीय अधिकारीहरूले सेप्टेम्बर वा अक्टोबरसम्ममा प्रमुख सम्झौतामा पुग्ने आशा राखेका छन्, तर कृषि क्षेत्र जस्ता केही मुद्दाहरूमा अझै पनि सहमति हुन सकेको छैन। भारत अमेरिकालाई आनुवंशिक रूपमा परिमार्जित बाली र दुग्ध बजार खोल्न तयार छैन।
